کدام دانشگاه‌ها و کشورها بیشترین سهم را در تولید مقالات علمی دارند؟

با توجه به تعداد روزافزون مجلات اقتصادی و حجم انبوه مقالات منتشر‌شده یا در انتظار انتشار، داده‌های بسیاری روزانه تولید می‌شوند نظیر تعداد ارجاعات، ضریب تاثیر یک مقاله و … که هر کدام از این پارامترها را می‌توان به روش‌های گوناگونی محاسبه یا تعریف کرد. برای مثال، ارجاع به یک مقاله مساله مهمی است که در اغلب رتبه‌بندی‌ها لحاظ می‌شود اما تعاریف گوناگونی برای آن وجود دارد؛ می‌توان کل ارجاعات به یک مقاله را به صورت یک داده خام و پردازش‌نشده در رتبه‌بندی منظور کرد اما بعضی از پژوهشگران این حوزه برای افزایش دقت و قدرت محاسبه، تنها ارجاعات سایر مجلات و نویسندگان به مقاله منتشر‌شده را در نظر می‌گیرند. در این گزارش از سیستم رتبه‌بندی RePEc‌۱ که بر اساس ضریب تاثیر۲ بنا نهاده شده است و گزارش‌های سایت IDEAS بر پایه این سیستم، استفاده می‌شود. ضریب تاثیر در روش‌های مختلف تعاریف متفاوتی دارد؛ مهم‌ترین عامل سازنده این پارامتر، (انواع محاسبه) تعداد ارجاع به یک مقاله است. RePEc تلاش همکارانه صدها داوطلب در ۶۳ کشور جهان به منظور افزایش نشر پژوهش‌ها در حوزه اقتصاد است. قلب این پروژه یک پایگاه غیرمتمرکز داده از مقالات در حال کار، مقالات منتشر‌شده، مجلات و برخی اجزای نرم‌افزاری است که به رایگان در اختیار متقاضیان قرار می‌گیرد. در این پایگاه، ناشران نشریات خود را فهرست‌بندی می‌کنند و نویسندگان برای خود پرونده‌های آنلاین از آثاری که پیشتر نمایه‌شده، ایجاد می‌کنند و بدین ترتیب دسترسی به رتبه‌بندی‌های مختلف در اقتصاد و زمینه‌های مرتبط فراهم می‌شود. همچنین تحلیل استنادی و ارجاعات، بر اساس پروژه CitEc (Citations in Economics) و شمارش مشاهده چکیده‌ها و دانلود مقالات نیز توسط پروژه LogEc (دسترسی و استفاده خدماتی را که بر اساس مجموعه داده RePEc تنظیم شدند، فراهم می‌کند و توسط مدرسه بازرگانی اربرو میزبانی می‌شود) انجام می‌شود و سپس رتبه‌بندی‌های مختلفی از این آمار و اطلاعات گردآوری‌شده استخراج می‌شود که معمولاً حدود روز سوم تا پنجم هر ماه به‌روز می‌شود. امکان مشاهده انواع مختلف دسته‌بندی و رتبه‌دهی و برحسب معیارهای گوناگون در این سایت وجود دارد. بخش‌های پژوهشی برتر از نظر ارجاع‌دهی، دانلود چکیده و کل مقاله و دیگر معیارها و همچنین نویسندگان برتر از نظر تعداد مقالات منتشر‌شده، تعداد مقالات منتشر‌شده متمایز با محاسبه ضریب تاثیر به صور مختلف و رتبه‌بندی‌های دیگری بر اساس پیری و جوانی، جنسیت اقتصاددان و نیز اقتصاددانان برتر به تفکیک کشورهایشان (و نیز به تفکیک ایالت) در ۱۰ سال اخیر و نیز در همه سال‌ها رتبه‌بندی شده‌اند. موسسات و دانشگاه‌های برتر نیز بر اساس معیارهای متفاوتی رتبه‌بندی شده‌اند. در مجموع تعداد بسیار زیادی رتبه‌بندی در این سایت وجود دارد که در این مطلب همه در رتبه‌بندی‌های گزارش‌شده، از میانگین همه روش‌های رتبه‌بندی در آن حوزه استفاده شده است. متوسط امتیاز در این رتبه‌بندی با در نظر گرفتن میانگین هارمونیک از رتبه‌های به دست آمده در هر روش، به جز بهترین و بدترین رتبه به دست آمده در محاسبات (تعداد آثار)، تعیین می‌شود. این رتبه‌بندی شامل ۶۷۰۳ موسسه با ۴۱۹۹۵ نویسنده ثبت‌شده در این سیستم است. برای نویسندگانی که در موسسات مختلف مشغول فعالیت هستند و به‌طور کلی در محاسباتی که نیاز به اعمال وزن برای داده‌ها باشد، وزنی که خود نویسنده در ابتدا تعیین کرده است منظور می‌شود و در غیر این صورت به طور پیش‌فرض و بر اساس فرمولی که وجود دارد، وزن مشخص می‌شود. در جدول ۱، ۱۰ دانشگاه برتر برای همه سال‌ها آمده است.

در سایر فهرست‌هایی که برای رتبه‌بندی دانشگاه‌ها در این پایگاه تولید شده‌اند، نام موسسات و دانشگاه‌های معتبری همچون گروه اقتصادی دانشگاه شیکاگو، کلمبیا، استنفورد، نیویورک، ییل و موسسه‌ای نظیر سیستم فدرال‌رزرو در میان ۱۵ موسسه برتر دیده می‌شود. مدرسه اقتصادی تولوز که به‌دلیل حضور ژان تیرول، برنده نوبل اقتصاد امسال، اهمیت دوچندانی پیدا کرده است، رتبه ۲۵ را در این فهرست کسب کرده است. همان‌طور که دیده می‌شود اکثر این موسسات برتر متعلق به کشور آمریکا هستند و این فهرست با فهرست برترین دانشگاه‌های ایالات متحده فرق چندانی ندارد.