محمدجواد دهقانی اعلام کرد: هر چند کمیت تولید علم تنها یکی از شاخص های رشد و توسعه علمی است و اسناد بالادستی از جمله سند سیاست های کلان علم و فناوری ابلاغی توسط رهبری و نقشه جامع علمی کشور بر شاخص های دیگری مانند مرجعیت، دیپلماسی و اثرگذاری اقتصادی و اجتماعی نیز تکیه دارند، اما در سال های گذشته نشر نتایج پژوهش در معتبرترین مجلات بین المللی به عنوان مهمترین معیار برای سنجش رشد و توسعه علمی بیش از اندازه مورد تاکید قرار گرفته است؛ نه فقط به کارگیری این شاخص به تنهایی، بلکه شیوه رتبه بندی کشور بر حسب کمیت تولید علم روشی است که نیاز به اصلاح دارد.
دهقانی با اشاره به این که ایران در سال ۲۰۱۴ میلادی نیز در جایگاه ۱۶ کمیت تولید علم جهان قرار داشت، افزود: در سال ۲۰۱۳ میلادی ایران رتبه ۱۸ کمیت تولید علم دنیا را کسب کرده بود.
وی افزود: در این سال سوییس رتبه ۱۷ را در اختیار داشت، اما اختلاف ایران و سوییس تنها در ۴۰ مدرک بود؛ به عبارت دیگر اگر پژوهشگران ایران ۴۱ پژوهش دیگر را در سطح بین المللی منتشر کرده بودند، آنگاه رتبه ۱۷ از آن ایران می شد.
دهقانی گفت: این رقم فقط شامل ۰٫۱٪ (یک دهم درصد) از کل تولید علم ایران است.
سرپرست ISC تصریح کرد: میزان تولید علم دنیا پدیده ثابتی نبوده و مرتبا در حال افزایش است، با این حال از سال ۲۰۱۲ میلادی از سرعت رشد آن دائما کاسته شده است. بنابراین هر چند میزان کمیت تولید علم دنیا از ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۴ میلادی افزایش یافته، اما روند رشد آن نسبت به سال های قبل از آن کاهش داشته است.
دهقانی ادامه داد: در سال ۲۰۱۲ میلادی، جهان نسبت به سال ۲۰۱۱ میلادی حدود صد هزار مدرک بیشتر تولید کرده است که این افزایش برای سال های ۲۰۱۳ میلادی به ۲۰۱۲ به حدود ۹۲ هزار مدرک رسید.
وی افزود: تعداد مدارک در سال ۲۰۱۴ میلادی نسبت به سال ۲۰۱۳ میلادی تنها حدود ۲۱ هزار مدرک افزایش یافت. تولید علم سال ۲۰۱۵ میلادی هنوز کامل نشده و نسبت به سال ۲۰۱۴ میلادی حدود ۵۰۰ هزار مدرک اختلاف دارد.
دهقانی در ادامه گفت: تولید علم دنیا در سال ۲۰۱۴ نسبت به سال ۲۰۱۳ میلادی به میزان ۰٫۸٪ (هشت دهم درصد) رشد داشته است. این در حالی است که دنیا در سال ۲۰۱۳ میلادی تنها حدود ۳٫۵٪ (سه و نیم درصد) بیش از سال ۲۰۱۲ میلادی علم تولید کرد.
وی خاطر نشان کرد: همین وضعیت برای نسبت سال ۲۰۱۲ به ۲۰۱۱ میلادی نیز وجود دارد که میزان رشد حدود ۴٪ ( چهار درصد) بود. بنابراین روند رشد تولید علم در سطح بین المللی هر چند رشد داشته است، اما میزان رشد کاهش یافته است.
رییس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری (RICeST) گفت: بررسی میزان رشد کمیت تولید علم ۲۰ کشوری که بیشترین میزان کمیت تولید علم دنیا در سال های ۲۰۱۳ میلادی و ۲۰۱۴ میلادی را تولید کرده اند نشان می دهد که ایران در سال ۲۰۱۴ میلادی به نسبت سال ۲۰۱۳ میلادی چهارمین کشور از لحاظ رشد علمی در دنیا بوده است.
دهقانی با اشاره به این که در این بازه زمانی، ایران حدود ۴٫۴٪ (چهار ممیز چهار دهم درصد) رشد علمی داشت، گفت: سه کشور قبل از ایران کشورهای روسیه، هند و چین هستند که به ترتیب حدود ۱۴٫۰۵٪ ( چهارده ممیز پنج صدم درصد)، ۱۰٫۲۶٪ ( ده ممیز بیست و شش صدم درصد) و ۶٫۸۵ % ( شش ممیز هشتاد و پنج صدم درصد) رشد علمی داشته اند.
وی خاطر نشان کرد: در همین دوره زمانی ۱۲ کشور از برترین تولید کنندگان کمیت علم دنیا از جمله آمریکا، انگلیس، فرانسه، هلند و ژاپن دارای رشد منفی بودند.
دهقانی ادامه داد: در سال ۲۰۱۴ میلادی تاکنون تعداد مدارک منتشر شده یا همان کمیت تولید علم ایران در پایگاه استنادی اسکوپوس به ۴۲ هزار و ۹۹۳ مدرک رسید در حالی که این رقم در سال ۲۰۱۳ میلادی تعداد ۴۱ هزار و ۱۸۴ مدرک و در سال ۲۰۱۲ میلادی تعداد ۴۰ هزار و ۳۸۵ مدرک بود.
وی افزود: ایران در سال ۲۰۰۵ میلادی تنها هشت هزار و ۱۸۰ مدرک در سطح بین المللی منتشر کرده بود که مقایسه این رقم با وضعیت حاضر نشان می دهد که در ده سال گذشته تولید علم کشور بیش از پنج برابر افزایش یافته است.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام افزود: بر اساس آمار موجود تا پایان سال ۲۰۱۵ میلادی، کشور هلند با تعداد ۴۶ هزار و ۲۷ مدرک در جایگاه ۱۵ کمیت تولید علم دنیا و ایران با ۳۶ هزار و ۴۳۰ مدرک (با اختلاف نه هزار و ۵۹۷ مدرک) در جایگاه شانزدهم قرار دارد.
وی خاطر نشان کرد: همچنین کشور هلند در سال ۲۰۱۴ میلادی تعداد ۱۱۰۶۱ مدرک بیشتر از ایران تولید کرده است.
رییس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری (RICeST) در پایان گفت:
مترداف دانستن کمیت تولید علم با رشد و توسعه علمی به یک گفتمان غالب در
سطح ملی بدل شده و هم اکنون نیاز به تغییر آن کاملا مشهود است.